KRONIKA: Azaroaren 20an, larunbata, Cristina Enean bildu ginen gure kontsumo- eta aisialdi-ereduen inguruan hausnartzeko.

Azken aldian, aisialdia kontsumoarekin gero eta gehiago erlazionatzen dugula ikusi dugu, eta are gehiago sare sozialek eta teknologiek gero eta zeregin garrantzitsuagoa dutenetik. Kontsumo-gizarte honetan, aisia kontsumoarekin lotuta dago, eta hori da gizartean estatus soziala izateko modu bat. Daukaguna gara, beraz, gure aisialdian, presio hori ere jasaten dugu.

Batzuetan badirudi atseden hartzea, paseatzera irtetea, lagunekin egotea edo familiarekin gozatzea ahaztu zaigun arte. Gero eta presentzia handiagoa dute sareek, sozialek, aplikazioek eta teknologia berriek. Telebista gure loarekin lehiatzen da eta doako aplikazioetan produktua gara, lo, oinez edo yoga noiz egiten dugun jakiteko aplikazio bat ere behar dugu.

Baina, zenbateraino da gure aisialdia negozio bat?
Noiz bihurtu da gure denbora kontsumismo-garai? Benetan behar duzu erosten duzun guztia?

Brenda Chavezek, kontsumoan, jasangarritasunean eta kulturan espezializatutako kazetariak, “PsikoBeldurreko” datu batzuen bidez azaldu dizkigu kontsumoaren gakoak eta aisialdiarekin duen harremana:

• Lau hamarkadatan laukoiztu egin ditugu ekoizpena eta kontsumoa.
• 210 egunetan, 365 egunetarako dagoen kapital naturalarekin amaitu dugu, eta ekosistemek natura-baliabideak leheneratzeko duten gaitasuna % 74an gainditu dugu.
• 1,75 planeta izango bagenitu bezala bizi gara, eta izaki bizidun gehiago daudela ahazten zaigu.
• Gure gizartea baliabideen gehiegizko ekoizpenean eta kontsumoan, zaborrak eta produktu kutsatzaileak sortzean eta desberdintasun sozialak eta ingurumen-inpaktuak sortzean oinarritzen da.
• Urtean 400.000 milioi euro inbertitzen dira marketinean gu erosteko, NBEren edozein ekimenetarako baino gehiago.
• Nahiz eta kontsumitzaileok gure ohitura kontsumisten erantzule izan, enpresek erantzukizun handia dute planetan eta larrialdi klimatikoan eragin negatiboa murrizteko eta inpaktu sozialak murrizteko ingurumena errespetatuz ekoizteko orduan.
• Antropontzenoaren aroan bizi gara, non klima gizakiaren eraginez ere aldatzen den, geologia aro berri bat izateaz gain, Groenlandiako eta Antartikako mantuek masa galtzen dute, glaziarrek behera egiten dute, eta izotzik gabeko hartz polarren irudiak, zapaltzeko, muga-mugan dagoen planeta baten metafora globala dira jada, non itsasoa azidotu egiten den eta bere maila 1971tik gora igotzen den.
• Nature aldizkariaren arabera, historian lehen aldiz, masa antropogenikoak (errepideetakoak, eraikinetakoak, produktuetakoak, etab.) izaki bizidun guztiena (biomasa) gainditzen du.
• Eten soziala da munduko arriskurik handiena datorren hamarkadan, klima-aldaketaren ondoren, eta gero eta desberdintasun gehiago daude herrialdeen artean, gizonen eta emakumeen artean. Mundu osoko aberastasunaren % 45,8 biztanleriaren zati txiki batean kontzentratuta dago, hau da, % 1,1ean.
• Ekoizpen eta kontsumo arduratsua NBEren 2030erako Garapen Iraunkorrerako Helburuen 12. puntua da.

Brendak ere eredu alternatiboen inguruan hitzegin zigun, egon badaudelako. Baita gure aisialdia kontziente eta eraldatzailea izateko ere:

• Turismo IRAUNKORRA: zutabe sozial, ingurumen edo ekonomiko batekin. Gizarte-, ingurumen- eta ekonomia-inplikazioak aztertzea.
• Teknologiaren ERABILERA KONSZIENTEA: erabilera ez konpultsiboa, ezta merkatuak eragindakoa ere. Nexflix gure ametsarekin lehian
• Jokoak VS JOSTAILUAK: joko edo jostailu bakoitzaren atzean mundu-ikuskera bat dago
• Doako KULTURA-JARDUERAK: ludotekak, liburutegiak; kultura-etxeak, museoak, jendearentzako doako ordutegietako erakusketak; herritarrei irekitako kultura-jarduerak, kontzertuak, arte eszenikoak; herritarrei irekitako erakundeak
• Natura, ZONA BERDEAK, HIRI-ORTUAK: txangoak, kirola egitea, paseatzea, parke eta lorategi publikoak, baratze kolektiboak, mendi-ibilaldiak, bizikleta…
• Kontenplazioa, ERREFLEXIOA: merkantilizatu gabea
• Sareak ETA ZAINKETAK: belaunaldien arteko sareak, elkar zaintzeko sareak, landa-hiria loturak
• Nork bere burua zaintzeko aisialdia dago kontsumitzeko: manikurak, pedikurak, gimnasioak, spak.
• … Eta askoz gehiago.

Kontsumo KONSZIENTEARI buruz hitz egiten dugunean, hiru eremutatik egin behar dugu: banakakoa, PUBLIKOA ETA ENPRESARIALA, bakoitzak zer inpaktu eta aukera eskain ditzakeen ikusita.

Aisialdiko aukera desberdinei eta horien inplikazioei buruz hitz egin ondoren, eztabaida interesgarri bat ireki genuen, pertsonen eta enpresa eta administrazioen paperari buruz, marketin-kanpainetan inbertitzen den diruari buruz eta batzuetan saltzen ez dakigun zerbaiten iragarpen baten minutu bateko kostua, COP 26ren atzean dagoena eta enpresa handien inplikazioak, sormenaren eta irudimenaren paper garrantzitsua, gure aisialdiaren beste aplikazio asko bezala.

Atsedenaldi labur baten ondoren, gogoeta egiteaz gain, tokiko aisialdi arduratsuko benetako alternatibak ezagutu ahal izan genituen, aisialdia gure denbora librean egiten ditugun jarduera gisa ulertuz, baina beste ikuspuntu batetik, beste balio batzuk kontuan hartuta, hala nola iraunkortasuna, genero-ekitatea, ikuspegi integrala eta inklusiboa, adin eta errealitate desberdinen ikuspegitik. Horregatik, esperientzien mahaian honako hauek izango ditugu:

Sheila Padrones (EMAÚS Fundación Social) – Aisia KONSZIENTEA Espazio Publikoen eta EscapeKlimaren mapa.
Sheilak bi ekimenak azaldu dizkigu, aisialdirako hainbat gunetan oinarritzen direnak, dauden gizarte- eta ingurumen-egoera eta -desberdintasunei buruzko kontzientzia sortzeko. Hala, Espazio Publikoen Mapak zalantzan jartzen du aisialdiaren pribatizazioa, kirola egiteko edo kultura-ekitaldietara joateko doako espazioak erakutsiz, pertsona guztiei zuzenduak, haien egoera edozein dela ere. Bestalde, Escape Hall EscapeKlimaren helburua gazteak ahalduntzea da, bizi dugun larrialdi klimatikoko egoera iraultzeko, teknika dibertigarrien bidez, hala nola skape room-aren oinarria.

Aitziber Mindegia (Euskadi Quidditch): kirol ALTERNATIBOAK:
Aitziberrek Quidditch-aren oinarriak eta arauak azaldu dizkigu, erabiltzen diren pilotak eta materialak, gehienak ekipo berak berrerabiltzen eta fabrikatzen dituenak. Berezko kultura handia duen kirola da, eta, besteak beste, generoen inklusibotasuna eta LGTBI+ mugimenduari emandako laguntza zabala nabarmentzen dira. Mugimendu horrek, une oro, era guztietako pertsonak erakarri nahi izan ditu kirola egitera, eta elkarbizitzarako eta elkarbizitzarako espazioak sortu nahi izan ditu, hura ikusarazteko, kirolean generoen araberako segregazioa nagusi den kultura batean. Gainera, talde guztien artean laguntasun handia dago eta elkarri laguntzen diote, eta hori ez da oso ohikoa kirol masiboetan.

Urko Ruiz de Apodada (EKIROCK) MUSIKA ETA ENERGIA BERRITZAILEAK:
Urkok eta Jonek ideia eta ilusio baten proiektua nola sortu zen azaldu digute. Komunikazio-zentro gisa erabil daitekeen proiektu teknologiko-kulturala, eguzki-indarraren bidez bakarrik funtzionatzen duena, plataforma elektriko gisa, non musika jarri daitekeen subwoofer eta bozgorailuekin, eta wifi konektibitatea duen. Horri guztiari bizikleta elektriko bat gehitzen badiogu, mugikortasuna ahalbidetzen diona, komunikazio-zentro independente baten aurrean gaude. Gainera, nabarmendu behar da sistema prest dagoela kokleako inplantea duten pertsonentzat irisgarria izan dadin, «Begizta magnetiko» baten bidez. Proiektuaren barruan, gainera, prestakuntza eta tailerrak eskaintzen dituzte, kontsumo elektrikoaren inguruan kontzientziatzeko eta sistema alternatiboak sustatzeko.

Topaketa osoan zehar Iñaki Martiarena Mattin (Mattin Sormena) ilustratzaile eta ikusizko bideratzaile donostiarraren dinamizazioa eta parte-hartzea izan dugu, sortutako informazioa ikusarazten eta mapatzen lagundu diguna, mapa mentalen eta ohar bisualen bidez, jarraian ikus daitekeen bezala.

Amaitzeko, bertako produktuak, Km0 eta produktu ekologikoak dastatzeko aukera izango dugu, Mapa Saretuz, EL ESKONDITE TABAKALERA. Euren proiektua azaldu ziguten, eta beraientzat kalitatezko esperientzia gastronomikoak duen garrantzia, nahikoa, baina alferrik galdu gabe, ontzi berrerabilgarrietan. Gainera, aitzindariak izaten ari dira beren banatzaileei plastikorik eta material kutsagarririk gabeko produktuak zerbitzatzeko eskatzen dietenean, baizik eta ontzi berrerabilgarrietan eta itzulgarrietan.

Hori guztia Ekirock eta bere musika berriztagarriarekin girotuta ixten dugu, talde txikietan eztabaidatzen eta hausnartzen jarraitzen dugun bitartean.

Eskerrik asko parte hartzeagatik.